Xatarni oshkor qilish

Kompaniya rasmiy tili ingliz tili hisoblanadi. Kompaniya faoliyatining eng to‘liq tavsifi bilan tanishish uchun saytning ingliz tilidagi versiyasiga tashrif buyuring. Ma’lumotlarning ingliz tilidan boshqa tillarga tarjimasi maʼlumot berish xususiyatiga ega va yuridik kuchga ega emas, Kompaniya boshqa tillarda taqdim etilgan ma’lumotlarning aniqliligi uchun javobgar hisoblanmaydi

Xorijiy valyuta va derivativlar bilan operatsiyalarga oid xatarlarni oshkor qilish

Ushbu qisqacha ogohlantirish “Umumiy biznes shartlari”ga qo‘shimcha hisoblanadi. Ushbu ogohlantirishning maqsadi xorijiy valyuta va derivativlar bilan bog‘liq operatsiyalarning barcha xatarlari va boshqa muhim jihatlarini sanab o‘tishdan iborat emas. Xatarlarni hisobga olgan holda, agar siz tuzayotgan shartnomalarning mohiyatini, ushbu shartnomalar kontekstidagi bunday munosabatlarning huquqiy jihatlarini yoki xavf-xatarga moyillik darajangizni bilmasangiz, yuqorida aytib o‘tilgan mahsulotlar bilan tranzaksiyalarni amalga oshirmasligingiz kerak. Xorijiy valyuta va derivativlar bilan operatsiyalar yuqori darajadagi xatarlar bilan bog‘liq bo‘lib, ko‘pchilikka to‘g‘ri kelmasligi mumkin. Siz o‘z tajribangiz, maqsadlaringiz, moliyaviy resurslaringiz va boshqa muhim omillarni hisobga olgan holda bunday operatsiyalarning shaxsan o‘zingiz uchun maqbullik darajasini sinchkovlik bilan baholashingiz kerak.

1. Xorijiy valyuta va derivativlar bilan operatsiyalar

1.1 Kredit yelkasidan foydalangan holda savdo qilish potensial foydalarning ko‘payishini anglatadi, lekin yoʻqotishlarning ham ko‘payishini anglatadi. Talab qilinadigan marja qancha kam bo‘lsa, bozor siz uchun foydali bo‘lmagan yo‘nalishda harakatlansa, potensial yo‘qotishlar xavfi shuncha yuqori bo‘ladi. Ba’zi hollarda talab qilinadigan marja summasi atigi 0,5% ni tashkil etishi mumkin. Shuni yodda tutingki, marjadan foydalangan holda savdo qilganda, sizning yo‘qotishlaringiz dastlabki to‘lovingizdan oshib ketishi mumkin va siz dastlab investitsiya qilgan summadan ancha ko‘p mablag‘ni yo‘qotish ehtimoli mavjud. Boshlang‘ich marja summasi xorijiy valyutadagi shartnomalar yoki derivativlar qiymatiga nisbatan kichik bo‘lib tuyulishi mumkin, chunki savdo jarayonida “kredit yelkasi” yoki “ko‘paytirish” effekti qo‘llaniladi. Bozorning nisbatan kichik harakatlari siz depozit qilgan yoki depozit qilishni maqsad qilgan summalarga proporsional tarzda ko‘proq ta’sir ko‘rsatadi. Bu holat sizning foydangizga ham, zararingizga ham ishlashi mumkin. Pozitsiyangizni qo‘llab-quvvatlaganda, sizda dastlabki marjangizga va Kompaniyadagi hisobingizga kiritilgan har qanday qo‘shimcha summalarga mutanosib ravishda zararlar yuzaga kelishi mumkin. Agar bozor pozitsiyangizga qarama-qarshi yo‘nalishda harakatni boshlagan bo‘lsa va/yoki talab qilinadigan marja miqdori oshgan bo‘lsa, Kompaniya sizdan pozitsiyani saqlab qolish uchun zudlik bilan qo‘shimcha pul mablag‘larini kiritishni talab qilishi mumkin. Qo‘shimcha pul mablag‘larini kiritish to‘g‘risidagi talabni bajarmaslik pozitsiyangiz/pozitsiyalaringiz Kompaniya tomonidan yopilishiga olib kelishi mumkin va siz bu bilan bog‘liq har qanday yo‘qotishlar yoki mablag‘larning yetishmasligi uchun javobgar bo‘lasiz

1.2 Xavfni kamaytiruvchi orderlar va strategiyalar

Agar bozordagi vaziyat yoʻqotishlarning maksimal miqdorini cheklovchi muayyan orderlarni bajarishni imkonsiz qilib qo‘ysa (masalan, bozorda likvidlik mavjud bo‘lmaganda), bunday orderlarni (masalan, mahalliy qonunchilikda ruxsat berilgan bo‘lsa, “stop-loss” yoki “stop-limit” orderlarini) joylashtirish samarasiz chora bo‘lishi mumkin. “Spred” va “streddl” kabi pozitsiyalar kombinatsiyasidan foydalanadigan strategiyalar odatdagi “uzun” va “qisqa” pozitsiyalarga qaraganda kam bo‘lmagan xavf bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.

2. Xorijiy valyuta va derivativlar bilan operatsiyalarga xos bo‘lgan qo‘shimcha xavflar

2.1 Shartnomalar tuzish shartlari

Siz brokeringizdan shartnomalarni tuzishning batafsil shartlarini aniqlashtirishingiz va ular bilan bog‘liq majburiyatlar to‘g‘risida ma’lumot olishingiz kerak (masalan, fyuchers shartnomasi doirasida aktivni yetkazib berishni amalga oshirish yoki qabul qilishga majbur bo‘lishingiz mumkin bo‘lgan holatlar to‘g‘risida yoki, agar gap opsion haqida ketayotgan bo‘lsa, amal qilish muddati tugash sanalari va bitimni bajarish vaqtidagi cheklovlar to‘g‘risida ma’lumot). Muayyan holatlarda birja yoki kliring markazi tegishli aktiv bozoridagi o‘zgarishlarni aks ettirish uchun hisob-kitob qilinmagan shartnomalarga nisbatan talablarni (shu jumladan strayk narxni) o‘zgartirishi mumkin.

2.2 Savdoni to‘xtatish yoki cheklash. Narxlarning o‘zaro bog‘liqligi

Muayyan bozor vaziyatlari (masalan, likvidlik) va/yoki ayrim bozorlar ish tartib-qoidalari (masalan, narx o‘zgarishi limitlaridan oshib ketishi sababli har qanday shartnomalar yoki shartnoma oylariga nisbatan savdoni to‘xtatib turish) zarar ko‘rish xavfini oshirishi mumkin, chunki tranzaksiyalarni amalga oshirish yoki pozitsiyalarni yopish/hisobga olish qiyinlashadi yoki imkonsiz bo‘lib qoladi. Agar opsionlarni sotgan, zarar ko‘rish xavfi oshishi mumkin Aktiv va derivativ aktiv narxlari o‘rtasida har doim ham asoslangan o‘zaro bog‘liqlik mavjud boʻlmaydi. Aktivning bazaviy narxining yo‘qligi uning “adolatli qiymatini” baholashni qiyinlashtirishi mumkin.

2.3 Depozitga qo‘yilgan pul mablag‘lari va mol-mulk

Mamlakat ichida va chet elda operatsiyalarni amalga oshirishda, ayniqsa, agar gap to‘lovga qobiliyatsizlik yoki dilerlik firmasining bankrotligi haqida ketayotgan bo‘lsa, siz pul mablag‘lari yoki boshqa aktivlar shaklida depozitga qo‘yadigan ta’minot doirasidagi himoya vositalari bilan tanishib chiqishingiz kerak. Pul mablag‘lari va boshqa aktivlaringizni qaytarib olish darajasi kontragent faoliyat yuritayotgan mamlakatning qonunchiligi va mahalliy me’yorlari bilan tartibga solinadi.

2.4 Komissiyalar va boshqa yig‘imlar

Savdolarda ishtirok etishdan oldin siz to‘laydigan barcha komissiyalar, mukofotlar va boshqa yig‘imlar bo‘yicha aniq tushunchaga ega boʻlishingiz kerak. Ushbu xarajatlar yakuniy moliyaviy natijangizga (foyda yoki zararingizga) ta’sir qiladi.

2.5 Boshqa yurisdiksiyalardagi tranzaksiyalar

Boshqa yurisdiksiyalardagi bozorlarda, shu jumladan, sizning ichki bozoringiz bilan rasman bog‘liq bo‘lgan bozorlarda tranzaksiyalarni amalga oshirish siz uchun qo‘shimcha xavf tug‘dirishi mumkin. Yuqorida sanab oʻtilgan bozorlarni tartibga solish sizning investorlarni himoya qilish darajangizdan farq qilishi mumkin (shu jumladan, pastroq himoya darajasiga ega boʻlishi mumkin). Mahalliy tartibga soluvchi organingiz siz tranzaksiyalarni amalga oshirayotgan boshqa yurisdiksiyalardagi tartibga soluvchi organlar yoki bozorlar tomonidan belgilangan qoidalarga majburiy rioya qilinishini ta’minlay olmaydi.

2.6 Valyuta bilan bogʻliq xavflar

Hisobingiz valyutasidan farq qiluvchi xorijiy valyutada qayta denominatsiya qilingan shartnomalar bo‘yicha foyda va zararlar shartnoma valyutasini hisob valyutasiga konvertatsiya qilish zarur bo‘lganda valyuta kurslarining o‘zgarishiga bog‘liq bo‘ladi.

2.7 Likvidlik bilan bogʻliq xavflar

Likvidlik xavfi savdo qilish qobiliyatingizga ta’sir qiladi. Xavf shundaki, moliyaviy shartnomangiz yoki aktivingiz bilan siz xohlagan vaqtda (zararning oldini olish yoki foyda olish uchun) savdo qilish imkoniyati boʻlmaydi. Bundan tashqari, siz shartnoma provayderida depozit sifatida saqlab turishingiz kerak bo‘lgan marja shartnomangizning bazaviy aktivlari qiymatining o‘zgarishiga muvofiq har kuni qayta hisoblab chiqiladi. Agar bu qayta hisoblash (qayta baholash) oldingi kunga nisbatan qiymatning pasayishini aniqlasa, pozitsiya uchun marjani tiklash va zararni qoplash uchun moliyaviy shartnoma provayderiga darhol naqd pul to‘lashingiz kerak bo‘ladi. Agar to‘lovni amalga oshira olmasangiz, moliyaviy shartnoma provayder sizning roziligingiz yoki noroziligingizga qaramay, pozitsiyangizni yopishi mumkin. Ushbu bazaviy aktivning narxi keyinchalik tiklansa ham, siz zararni qoplashingiz kerak bo‘ladi. Agar sizda yetarlicha marja bo‘lmasa, hatto bunday pozitsiyalardan biri hozirgi bosqichda siz uchun foyda ko‘rsatayotgan bo‘lsa ham, barcha pozitsiyalaringizni tugatadigan moliyaviy shartnoma provayderlari ham mavjud. O‘z pozitsiyangizni ochiq saqlash uchun moliyaviy shartnoma provayderiga marjani saqlab qolish uchun zarur bo‘lganda, uning xohishiga ko‘ra qo‘shimcha to‘lovlarni (odatda kredit kartangizdan) olishga ruxsat berishingiz kerak. Tez o‘zgaruvchan beqaror bozor sharoitida sizda tezda katta kredit karta qarzi paydo bo‘lishi mumkin.

2.8 “Stop loss” limitlari

Yo‘qotishlarni cheklash uchun ko‘plab moliyaviy shartnoma provayderlari “stop-loss” limitlarini tanlash imkoniyatini taklif qiladi. Bunda narx siz belgilagan limitga yetganda, pozitsiyalaringiz avtomatik ravishda yopiladi. Ba’zi hollarda “stop loss” samarasiz bo‘ladi, masalan, narx keskin o‘zgarganda yoki bozor yopilganda. Stop-loss limitlari har doim ham sizni zararlardan himoya qila olmaydi.

2.9 Ijro bilan bog‘liq xavflar

Ijro bilan bog‘liq xavflar savdo bitimlarining bir zumda ijro etilmasligi tufayli yuzaga keladi. Masalan, order joylashtirilgan paytdan boshlab uni ijro etish paytigacha bo‘lgan vaqt oraligʻi bo‘lishi mumkin. Bu davrda bozor sizga qarshi harakat qilgan bo‘lishi mumkin. Agar bu sodir bo‘lgan bo‘lsa, order siz kutgan narxda bajarilmasligi mumkin. Ba’zi moliyaviy shartnoma provayderlari bozor yopiq bo‘lsa ham, savdo operatsiyalarini amalga oshirishga imkon beradi. Shuni yodda tutingki, ushbu savdo bitimlari uchun ko‘rsatilgan narxlar ushbu vosita uchun yakuniy yopilish narxlaridan sezilarli darajada farq qilishi mumkin. Ko‘p hollarda spred bozor ochiq vaqtdagi spreddan kengroq bo‘lishi mumkin.

2.10 Kontragentlar bilan bog‘liq xavflar

Kontragentlar bilan bog‘liq xavflar shundan iboratki, CDFlarni chiqaruvchi provayder (ya’ni kontragentingiz) o‘z moliyaviy majburiyatlarini bajara olmaydi. Agar mablag‘laringiz CFD provayderining mablag‘laridan to‘g‘ri ajratilmagan bo‘lsa va ushbu CFD provayder moliyaviy qiyinchiliklarga duch kelsa, u sizdan qarz boʻlgan mablag‘larni ololmasligingiz xavfi mavjud

2.11 Savdo tizimlari

Oddiy “ovozli” va elektron savdo tizimlarining aksariyati orderlarni yo‘naltirish, muvozanatlashtirish operatsiyalari, savdo bitimlarini ro‘yxatga olish va kliring qilish uchun kompyuter qurilmalaridan foydalanadi. Boshqa har qanday qurilma va tizimlar singari, ular ham vaqtinchalik uzilishlar va nosozliklarga duchor bo‘ladi. Sizning muayyan zararlarni qoplash imkoniyatingiz savdo tizimlari provayderlari, bozorlar, kliring markazlari va/yoki dilerlik firmalari tomonidan belgilangan javobgarlik limitlariga bog‘liq bo‘lishi mumkin. Bunday limitlar turlicha bo‘lishi mumkin: bu masala bo‘yicha brokeringiz bilan batafsil maslahatlashishingiz kerak.

2.12 Elektron savdo

Har qanday elektron aloqa tizimidan foydalangan holda savdo qilish nafaqat oddiy “ochiqchasiga baqiriladigan” bozordagi savdolardan, balki boshqa elektron savdo tizimlaridan foydalangan holda savdo qilishdan ham farq qilishi mumkin. Agar siz elektron aloqa tizimida savdo bitimlarini amalga oshirayotgan bo‘lsangiz, siz bunday tizimga xos bo‘lgan xavflarni, shu jumladan apparat va dasturiy ta’minotning ishdan chiqish xavfini o‘z zimmangizga olasiz. Tizimdagi nosozlik quyidagilarga olib kelishi mumkin: Orderingiz ko‘rsatmalaringizga muvofiq bajarilmasligi, umuman orderingiz bajarilmasligi va pozitsiyalaringiz hamda marja talablarining bajarilishi to‘g‘risida uzluksiz ma’lumot olishning imkoni bo‘lmasligi mumkin

2.13 Birjadan tashqari operatsiyalar

Bir qator yurisdiksiyalarda firmalarga birjadan tashqari operatsiyalarni amalga oshirishga ruxsat beriladi. Sizning brokeringiz bunday operatsiyalar bo‘yicha kontragent sifatida ishtirok etishi mumkin. Bunday operatsiyalarning o‘ziga xos xususiyati pozitsiyalarni yopish, qiymatni baholash va haqqoniy narxni yoki xavfga chidamlilikni aniqlashning murakkabligi yoki imkonsizligidadir. Ko‘rsatilgan sabablarga ko‘ra, ushbu operatsiyalar yuqori xavf bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Birjadan tashqari operatsiyalarni tartibga solish unchalik qatʼiy bo‘lmasligi yoki alohida tartibga solish rejimini nazarda tutishi mumkin. Bunday operatsiyalarni amalga oshirishdan oldin ularning qoidalari va ular bilan bog‘liq xavf-xatarlar bilan tanishib chiqishingiz kerak.